Tüm koalisyon seçenekleri: Ne lehte ne aleyhte konuşuluyor
Seçimden sonra hükümet kurulmadan önce. Hükümeti açıklamak zorunda olan Federal Cumhurbaşkanı ne yaparsa yapsın, bu konstellasyonlar en azından matematiksel olarak mümkündür. Artıları ve eksileri nelerdir?
Viyana. Avusturya Ulusal Parlamentosu’nda 183 milletvekili var, dolayısıyla basit çoğunluk için en az 92 milletvekili gerekiyor. Bununla birlikte, birçok konuda salt çoğunluk değil, anayasaya göre üçte iki çoğunluk, yani en az 122 sandalye gerekiyor. Anayasal çoğunluk, diğer hususların yanı sıra federal eyaletleri, AB’yi ve anayasayı etkileyen yasalar için gerekli.
Pazartesi günü oy pusulalarının sayımı sırasında bir vekillik daha ÖVP’den FPÖ’ye geçti. Böylece Halk Partisi 51 (-20), Yeşiller 16 (-10), FPÖ 57 (+26), Neos 18 (+3) ve SPÖ 41 (+1) sandalyeye sahip oldu. Kurier Gazetesi olasılıkları şöyle sıraladı:
- 108 sandalye ile FPÖ-ÖVP
Bunu destekleyen hususlar: İçerik açısından ekonomi, göç ve yeni vergilerin reddi gibi temel konularda en büyük mutabakatın sağlanması ve sosyal politika açısından da benzerliklerin hakim olması,
Aleyhte konuşanlar: AB meseleleri ya da Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlık savaşıyla ilgili zıt görüşler ve temel bir sorun da ÖVP liderliğinin FPÖ lideri Kickl’e karşı net bir şekilde konumlanması. Ancak FPÖ’nün Kickl’i başbakan olarak görmekten vazgeçmesi ya da başka bir şekilde saf dışı bırakması için bir neden yok.
- 98 sandalye ile FPÖ-SPÖ
Bunu destekleyen şey: Tarihsel olarak SPÖ, İkinci Cumhuriyet’te FPÖ’yü hükümete taşıyan ilk parti olmuştu. FPÖ Başkanı Norbert Steger ile 1983’ten 1987’ye kadar Sinowatz yönetiminde, Haider’in Steger’den görevi devralması ve SPÖ lideri Franz Vranitzky’nin kırmızı-mavi sona ermesiyle ara verildi. Bundan önce, 1970 yılında FPÖ lideri (ve SS-Obersturmführer) Friedrich Peter’in rızasıyla bir SPÖ azınlık hükümeti kurulmuştu.
Buna karşı çıkanlar: 2004 yılında SPÖ, parti konferansında “sağ popülist FPÖ” ile koalisyona girmeme kararı aldı ve bu karar bugün hala geçerli. Sosyalist Gençlik tarafından verilen ilgili önerge o dönemde büyük bir çoğunlukla kabul edilmişti. Karar sadece federal düzeyde geçerlidir; eyalet meclisleri her durumda bağımsız olarak karar vermelidir; eyalet düzeyinde, örneğin Burgenland (2015) ve Carinthia’da (2004) SPÖ-FPÖ koalisyonları vardı.
- 92 sandalye ile ÖVP-SPÖ
Bunun lehine olan şey: Çok dar bir çoğunluğa rağmen bir hükümet programı üzerinde anlaşmak daha kolay olacak, çünkü sadece iki partinin anlaşması gerekecek. Eskiden “büyük koalisyon” olarak bilinen varyant, İkinci Cumhuriyet tarihinde en yaygın koalisyondu.
Buna karşı çıkan unsurlar: ÖVP lideri Nehammer ve SPÖ lideri Babler seçim kampanyası sırasında büyük farklılıklar ve antipati gösterdiler ve ortak siyasi örtüşme de az. Buna ek olarak, parlamentoda çok az bir çoğunluğun olması istikrarlı bir hükümeti çok zorlaştırıyor; herhangi bir parlamento üyesi talepte bulunabilir veya bir koalisyon kitabı çıkarmakla tehdit edebilir.
- ÖVP-SPÖ-Neos: 110 sandalye
Lehte konuşulanlar: Şu anda anayasal çoğunluk olmasa bile istikrarlı bir çoğunluğa sahip olması en muhtemel seçenek. Siyasi örtüşme henüz tanınabilir değil, ancak bulunması imkansız olmamalı.
Aleyhinde konuşulanlar: Turkuaz ve Kırmızı partiler arasında bir anlaşma zaten zor görünüyor; eğer Neoslar da onlara katılacaksa, bu daha da zor olacaktır. Neoslar zaten böyle bir koalisyon kurmaya hazır olduklarını, ancak “ne pahasına olursa olsun” kurmayacaklarını açıkça ifade etmişlerdi.
- ÖVP-SPÖ-Yeşiller 108 sandalye ile
Lehte konuşulanlar: İstikrarlı çoğunluğa sahip bir varyant. Ancak VP-SP-Neos’a benzer şekilde, bu varyant önemli ölçüde daha “solcu” olacağından, özellikle ÖVP için tematik bir örtüşme bulmak zor olacaktır.
Aleyhinde konuşulanlar: Yeşiller İklim Bakanı Leonore Gewessler’siz yapmak istemeyecektir, ancak seçim kampanyasında Halk Partisi Gewessler’i destekledi (en azından AB’nin yeniden yapılandırılmasını onayladığı için).
- 126 sandalye ile ÖVP-SPÖ-Neos-Yeşiller
Lehte konuşulanlar: 125 milletvekili ile en büyük çoğunluğa sahip ve aynı zamanda neredeyse tüm büyük reformlar için kesinlikle gerekli olan anayasal çoğunluğa sahip tek seçenek bu olacaktır.
Aleyhte olan: Şu ana kadar Avusturya’da üç partili bir koalisyon bile kurulmadı, dolayısıyla dört partili bir koalisyon pek mümkün görünmüyor. ÖVP, SPÖ, Neos ve Yeşiller arasındaki örtüşme meselesi de imkansız olmasa da hayal edilmesi zor. Sonuçta, ÖVP-SPÖ-Neos veya ÖVP-SPÖ-Yeşiller varyantları da üçte iki çoğunluğa ulaşmak için bir partiye daha ihtiyaç duyacaktır.