Avusturya’da hükümet oluşumu: Şimdi ne olacak?

VİYANA. Avusturya’da sorumluluk alacak ve harekete geçebilecek bir federal hükümet olmalıdır: Bu, Alexander Van der Bellen ‚in Federal Cumhurbaşkanı olarak her gün, ama özellikle de bu gibi kafa karıştırıcı zamanlarda dikkate alması gereken en önemli cümlelerden biri. FPÖ ve ÖVP arasındaki koalisyon görüşmelerinin çökmesinin ardından, Federal Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen ile parti liderleri arasında Perşembe günü yeni görüşmeler yapılması planlanıyor. Program oldukça sıkı.

NEOS lideri Beate Meinl-Reisinger Hofburg’daki görüşmeleri saat 11.00′de başlatacak, onu saat 12.15 ‚te Yeşiller Partisi lideri Werner Kogler izleyecek. Saat 14.30′ da sıra ÖVP lideri Christian Stocker’e gelecek ve onu saat 16.15′ te SPÖ’lü mevkidaşı Andreas Babler izleyecek.

FPÖ’ye göre, hükümet görevinden Çarşamba günü Van der Bellen’den istifa eden mavi parti lideri Herbert Kickl’in henüz bir randevusu yok. Ancak Çarşamba akşamı yaptığı açıklamada, Başkan’ın talebi üzerine böyle bir atamayı elbette kabul edeceğini vurguladı.

Van der Bellen’in dört seçeneği

Van der Bellen daha önce tüm parti liderleriyle görüşeceğini açıklamıştı. Çarşamba günü yaptığı açıklamada, mavi-siyah koalisyonun başarısızlığının ardından dört seçenekten bahsetti: yeni bir seçim, parlamentonun onayıyla bir azınlık hükümeti, bir uzmanlar hükümeti veya birkaç partiden oluşan bir koalisyon.

Mavi-Siyah’ın yanı sıra ÖVP ve SPÖ de Ulusal Konsey’de çoğunluğa sahip olacak (sadece bir oyla). Dolayısıyla hem NEOS hem de Yeşiller oylarıyla gerekli istikrarı sağlayabilir.

Ancak partiler geleceği kendi içlerinde de tartışmak istiyor: ÖVP Çarşamba günü federal parti yürütme kurulunu toplarken, Sosyal Demokratlar da Perşembe günü parlamentoda başkanlık divanı toplantısı için bir araya gelecek.

Kurier’in verdiği haber analizine göre FPÖ lideri Herbert Kickl ‚in Çarşamba günü öğleden sonra Halk Partisi ile yapılan görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlandığını kabul etmek zorunda kalmasının ardından Hofburg için her şey başa döndü.

Bu da Van der Bellen’in Perşembe gününden itibaren parlamentodaki partilerin ne düşündüklerini ayrıntılı olarak açıklaması gerektiği anlamına geliyor. Gerçekten birbirleriyle yeniden müzakere etmek istiyorlar mı? Eğer öyleyse, hangi konstelasyonda? Yoksa ilgili kişiler ve pozisyonlar göz önüne alındığında daha fazla görüşme yapmak o kadar anlamsız ve sonuçsuz ki, azınlık hükümetinden Ulusal Konsey seçimlerinin tekrarlanmasına kadar başka seçeneklerin devreye girmesi gerekecek.

Ancak karar ağacına ve neler olabileceğine geri dönelim: Eğer Avusturya son seçim 29 Eylül 2024’de yapılan seçimlerden sonra yeni bir seçim yapılmazsa, sadece iki seçenek var: Mevcut federal hükümet veya başka bir geçiş hükümeti ya da uzman hükümet yoluna devam eder veya taraflar uygulanabilir bir hükümet kurmak üzere yeni görüşmeler için bir araya gelir.

Öngörülen

Anahtar kelimeye sadık kalalım: Genel kanının aksine, Avusturya Federal Cumhurbaşkanı yeni seçimlere karar veremez. Avusturya Parlamemntosu Ulusal Konsey’in erken seçime gitmesi ancak parlamentoda, daha doğrusu Ulusal Konsey’de çoğunluğun bunu desteklemesi halinde mümkündür.

Parlamentoda temsil edilen partilerin çoğunluğunun 29 Eylül 2024’de vuku bulan Avusturya Parlamemntosu Ulusal Konsey seçimlerinin tekrarlanmasına karşı çıktığını varsayarsak, bir hükümet kurma sorunu ortaya çıkmaktadır: teoride, ki bu son birkaç gün içinde birkaç kez açıklanmıştır, koalisyon kurma emrini vermek devlet başkanına bağlı değildir; partiler kendi inisiyatifleriyle de birbirleriyle yeniden görüşebilirler. Federal Başkan görüşmeleri başlatabilir, ancak başlatmak zorunda değildir.

Sabır gösteriliyor

Kısaca mevcut hükümete değinecek olursak: arkasında parlamento çoğunluğu olmamasına rağmen görevde olması heyecan verici bir özellik.

Bunun nedeni nedir?

Son hükümette Dış İşleri Bakanı olan Alexander Schallenberg başkanlığındaki ÖVP-YEŞİL bakan üyelerden oluşan bakanlar kuruluna şu anda “göz yumuluyor veya sabır gösteriliyor”. Bu geçici kabine Avusturya Parlamentosu Ulusal Konsey’de çoğunluk oyuyla her an görevden alınabilir. Bunun gerçekleşmemiş olması, devam eden hükümet müzakerelerinden kaynaklanmaktadır.

Şimdiye kadarki teamül, geçici hükümetlerin herhangi bir siyasi karar almaması, sadece yönetmesi ve karşılığında da çoğunluğa sahip yeni federal hükümet yemin edene kadar görevde kalması yönündeydi. Çarşamba akşamı en olası senaryo şu şekildeydi: Parlamentodaki dört parti ÖVP, SPÖ, Neos ve Grüne, her şeye rağmen bir hükümet kurmak üzere yeni görüşmeler için bir araya gelir.