Koalisyon, ekonomi, Kurz’un baş belası tanığı: 2025’te Avusturya siyasetini neler bekliyor?

Viyana. Avusturya’da İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşanan en uzun durgunluk devam ediyor – en azından Wifo ve IHS’den ekonomi araştırmacılarının tahminlerine göre. Başlangıç, yıldönümü ve belki de son.

ÖVP, SPÖ ve Neos ne zaman hükümet olacak?

Avusturya Halk Partisi ÖVP, Avusturya Sosyal Demokratlar SPÖ ve Neos’un baş müzakerecileri 2025 ve 2026 yılları için çifte bütçe üzerinde çalışmaya devam ediyor ve tüm ideolojik farklılıklara rağmen ortak hükümet işbirliği için bir anlaşma bekliyorlar.

KURIER’in araştırmasına ve ÖVP lideri, mevcut ve eski Federal Şansölye Karl Nehammer’e göre “Avusturya için bir geri dönüş” vaat eden İkinci Cumhuriyet’in  ÖVP SPÖ NEOS’tan oluşacak olan ilk üç partili koalisyonu, Burgenland’daki bölgesel seçimlerden (19 Ocak 2025) önce sonuçlandırılabilir.

Koalisyon müzakerelerinin süresi (öncekilerle uyumlu; turkuaz-yeşil müzakereleri 100 gün sürmüştü) ve Avusturya’daki iç seçim tarihleri nedeniyle değil, AB düzeyinde uyulması gereken takvim nedeniyle zaman daralıyor.

Ocak 2025 ayı ortasına kadar, kurulacak koalisyonun AB Komisyonu’na ulusal borcu nasıl kontrol altına alacağına ve Maastricht kriterlerini (GSYH’nin %3’ü) yeniden nasıl sağlayacağına dair bir önlem paketi sunması gerekiyor. AB Komisyonu’nun Avusturya’nın aşırı bütçe açığı prosedürüne tabi olup olmayacağına ilişkin toplantısı 21 Ocak’ta gerçekleşecek.

Burgenland SPÖ’de kalacak mı ve Aşağı Avusturya’nın belediyeleri ÖVP’nin elinde mi kalacak?

SPÖ, Burgenland eyalet parlamentosundaki 36 sandalyeden 19’unu alabiliyor. Anketlerin işaret ettiği gibi bu sayının daha az olup olmayacağı 19 Ocak’ta belli olacak.

Seçimlerle iş başına gelmiş Burgenland Valisi  SPÖ’lü Hans Peter Doskozil’in mutlak zaferi kesin değil. 2024 yılında Vorarlberg hariç tüm seçimleri (AB, Ulusal Konsey seçimleri, Steiermark’taki bölgesel seçimler) kazanan FPÖ Avusturya Özgürlük Partisi, zafer yürüyüşünü eski Cumhurbaşkanı adayı ve Üçüncü Ulusal Konsey Başkanı Norbert Hofer ile sürdürmek istiyor.

Bu durumda Doskozil’in tek SPÖ-FPÖ eyalet hükümetini kurması ya da Steiermark’ta olduğu gibi FPÖ’nün ÖVP ile koalisyon kurmak için yeterli oyu alması mümkün görülüyor.

Burgenland’dan bir hafta sonra Aşağı Avusturya’da NÖ’de  ÖVP için daha az önemli olmayan belediye seçimleri yapılacak. Eğer Avusturya Halk Partisi ÖVP önceki seçimlerde olduğu gibi kayıplar yaşarsa, bu durum eyaletin tek valisi Johanna Mikl-Leitner’i iç baskı altında bırakacak ve muhtemelen bir personel tartışmasına yol açacak.

Viyana ne zaman oy veriyor?

Viyana Eyalet Parlamentosu ve belediye meclisi seçimlerinin federal başkentte sonbaharda yapılması planlanıyor. Yılın ilk yarısında daha erken bir seçim tarihi de mümkün. 2020 yılında Belediye Başkanı Michael Ludwig liderliğindeki SPÖ oyların %41,62’sini almış ve kırmızı-yeşil koalisyon hükümetinin ardından Neos (%7,74) ile koalisyona girmişti.

Erken seçime ek olarak, Viyana’da SPÖ-ÖVP seçiminin tekrarlanması da – mevcut anketlere göre – FPÖ için büyük bir kazanç kadar olası görülüyor. İbiza’dan bir yıl sonra oyların %23,68’ini kaybederek %7,11 ile tek haneli rakamlara düştü.

Büyük yolsuzluk davaları nihayet kapanacak mı?

Hayır.  Avusturya Rüşvet ve Ekonomi Savcılığı WKStA’nın, ÖVP’nin vergi mükelleflerinin masraflarını üstlendiği iddia edilen magazin gazetelerindeki reklamlar ve anketlerle ilgili soruşturmaları muhtemelen daha uzun sürecek. 2021 ve 2023’teki ev aramaları sırasında ele geçirilen verilerin bir kısmı hala mahkeme mührü altında.

Buwog davasında ikinci aşamada karar çıkması muhtemel: Yüksek Mahkeme 2025 yılının ilk çeyreğinde kamuya açık bir duruşma düzenlemeyi planlıyor. Başsavcılık halihazırda eski Maliye Bakanı Karl-Heinz Grasser ve ortaklarına karşı verilen mahkumiyet kararlarının onaylanmasını ve daha küçük çaplı davaların tekrarlanmasını tavsiye etti. Buwog davası 2017 yılında başladı ve ilk derece mahkemesi kararları Aralık 2020’de verildi.

Avusturya AB’de nasıl bir rol oynuyor?

Avusturya 1 Ocak 1995’te Avrupa Topluluğuna katıldı – 2025 yılı üyeliğin 30. yılı olacak. Avusturya, eski ÖVP ve hükümet başkanı Sebastian Kurz döneminde kendi çizgisiyle özellikle dikkat çekti.

“Tutumlu dörtlü” (Avusturya, Danimarka, İsveç ve Hollanda 2020’de tutumlu devletler arasındaydı) artık konuşulmuyor, ancak Avusturya’nın iltica konularındaki kısıtlayıcı yaklaşımı – Avusturya’nın birkaç hafta öncesine kadar Romanya ve Bulgaristan’a karşı Schengen vetosu gibi – konuşuluyor.

Kurier’in haberine göre eski ÖVP’li Maliye Bakanı Magnus Brunner ‚in şu anda İçişleri ve Göçten Sorumlu AB Komiseri olması da göz önünde bulundurulduğunda, bu gibi tutumların ne ölçüde sürdürüleceğini ve hangi partinin Dışişleri ve İçişleri portföylerini alacağını üç partili koalisyonun hükümet programı gösterecek.