Suriye:  HTŞ’li İdlib valisi Muhammed El Beşir geçiş hükümetini kuracak

VİYANA (APA). Muhammed El Beşir 1983 yılında Suriye’nin Mashoun köyünde doğdu. 2007 yılında Halep Üniversitesi ’nde elektrik mühendisliği eğitimini tamamladı. 2021 yılında İdlib Üniversitesi’nden Şeriat ve Hukuk diploması aldı. Cumhurbaşkanı Beşar Esad ‚ın düşmesinden sonra, Muhammed Gazi el-Celali ’nin yerine yeni Suriye geçiş hükümetinin başbakanı olarak atandı. Hukukçu denile El Beşir İdlib’de Şeriat ve Hukuk okuduğu ve kimsenin tanımadığı okullardan mezun.

Suriye’deki karışıklığın ardından isyancı ittifak bir geçiş hükümetinin yolunu açıyor: başkent Şam’da yapılan üst düzey bir toplantının ardından, isyancıların kalesi İdlib’de daha önce hükümet başkanı (vali) olan Muhammed El Beşir yeni bir Suriye hükümeti kurmakla görevlendirildi. Bu haber Pazartesi günü birçok Arap medya kuruluşu tarafından duyuruldu. Görevdeki Başbakan Muhammed El Celali bir televizyon konuşmasında geçici kabineyi destekleyeceğini açıkladı.

Toplantıya Beşir ve Celali’nin yanı sıra terör örgütü HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Golani de katıldı. Al-Arabiya haber kanalının bildirdiğine göre, idari görevlerin sorunsuz bir şekilde devredilmesi ve iktidar devrinin koşulları üzerinde anlaşmaya varıldı. Celali iktidarın isyancılara devredilmesini kabul etti. Eski hükümetin başbakanı “Geçişi organize etmek için görüşmeler yapılıyor”.Suriye’de yaşanan şey bir devrimdir. Bu halkın iradesi ve değişim arzusudur.” dedi.

El Beşir, Heyet Tahrir el Şam’ın (HTŞ) saldırılarını başlattığı isyancıların kalesi olan kuzeybatıdaki İdlib vilayetinden geliyor.

Suriye’de sevinç ve endişe

Suriye lideri Beşar Esad‚ın, ailesinin onlarca yıllık terörünü sona erdiren düşüşünün ardından, iç savaşın harap ettiği ülkede yeni ve belirsiz bir dönem başlıyor. Esad ‚ın Moskova’ya kaçışını bir kurtuluş olarak kutlayan çoğu Suriyelinin sevinçli ruh hali, şimdi tehdit oluşturabilecek kaos ve yeni şiddet olaylarına ilişkin endişeyle karışık.

Başarılı yıldırım taarruzunun ardından HTŞ’nin kimlerler nasıl bir ittifakla bölünmüş ülkeyi nasıl yönetecekleri gibi zor bir soruyla karşı karşıya kaldı. Başkent Şam’da yaşayanlar, devrilmenin ertesi günü çalkantılı koşullardan söz ediyor. Esad’ın eski konutunun yakınında yaşayan Saina adlı bir kadın “Her yerde kaos var” diyor. Sokaklarda “çetelere benzeyen” gruplar dolaşıyordu. Kafa karıştırıcı durum nedeniyle birçok insan evde kaldı ve ayrıca gece sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Dükkan sahipleri yağmalama endişesi yaşıyor

Görgü tanıklarına göre birçok dükkan kapalı kaldı. “Cumartesi gününden beri kapıları açamadım,” diyen Mustafa adında bir adam ve şimdi süpermarketini tekrar açma cesareti bulmuş, “Bugün kendimi daha güvende hissettim. Ana caddelerde çok fazla yağma vardı” dedi ama dükkânı küçük ve kuytu bir yerde.

Çok sayıda Suriyeli mültecinin bulunduğu komşu Türkiye ve Lübnan’dan Pazartesi günü sınır kapılarında uzun kuyruklar olduğuna dair haberler geldi. Birçok Suriyeli aile, 16 milyondan fazla insanın yardıma muhtaç olduğu feci insani duruma rağmen, Esad yönetiminin sona ermesinin ardından ülkelerine dönmek istiyor.

Hamas Suriye halkını kutluyor

İslamcı örgüt Hamas, Esad’ın devrilmesinin ardından Suriye halkını kutladı ve birlik çağrısında bulundu. Filistinli örgüt Pazartesi günü yaptığı açıklamada “Hamas, Suriye halkını özgürlük ve adalet özlemlerini gerçekleştirme başarısından dolayı kutluyor” dedi. Hamas açıklamasının devamında “Suriye halkının tüm kesimlerini safları sıklaştırmaya” çağırdı. Esad yönetimindeki Suriye, İsrail’e karşı Lübnan’da Hizbullah ve Gazze Şeridi’nde Hamas’ın da dahil olduğu İran liderliğindeki “direniş ekseni ”nin önemli bir parçasıydı. Ekim 2023’te Gazze savaşının başlamasından bu yana İsrail, Suriye’deki İran bağlantılı hedeflere yönelik hava saldırılarını genişletti.

BM: Esad’ı sorumlu tutun

Esad ailesi 50 yılı aşkın bir süre boyunca halka en acımasız şekilde baskı uygulamıştır. İnsani gerekçelerle ailesiyle birlikte Rusya tarafından sığınma hakkı verilen Beşar Esad, arkasında kimyasal silah ve varil bombası kullanımının yanı sıra cinayet ve devlet eliyle işkence de dahil olmak üzere halka karşı işlenen korkunç suçlardan oluşan bir katalog bıraktı.

Bu nedenle Esad’ın bir AB ülkesinde ya da örneğin Uluslararası Ceza Mahkemesi‘ nde yargılanması yönünde yeni çağrılar yapılıyor. BM Yüksek Komiseri Avusturya vatandaşı Volker Türk, iç savaş sırasında insan hakları ihlallerine maruz kalan tüm mağdurlar için adalet çağrısında bulundu. Cenevre’deki BM İnsan Hakları Ofisi Başkanı, Esad’ın sorumlu tutulması gerektiğini söyledi.

Halep’te gergin sükûnet

Ülkenin ikinci büyük kenti Halep’te, tarihi ayaklanmanın ertesi günü gergin bir sükûnet hâkimdi. Görgü tanıklarına göre insanlar sokaklarda akın ediyordu ve pazarlar açıktı. İki haftadan kısa bir süre içinde hükümet bölgelerini ele geçiren İslamcı grup Heyet Tahrir El Şam (HTŞ) dışında Halep’te başka silahlı grup yoktu.

İsyancıların Şam’da kademeli olarak yeni bir düzen kurmaya ve yeni bir hükümet oluşturmaya çalıştıkları anlaşılıyor. HTŞ, “Güçlerimiz başkentin kontrolünü ele geçirmeyi ve kamu mallarını korumayı neredeyse tamamladı. Yeni hükümet kurulduktan hemen sonra çalışmaya başlayacak.“ dedi. Hükümetin tam olarak nasıl kurulacağı ve kimlerin yer alacağı belirsizliğini koruyordu. HTŞ ayrıca önceki akşam merkezi Umajad camisinde konuşma yapan lider Ebu Muhammed el-Golani’nin fotoğraflarını yayınladı.

Mahkûmlar için arama

Esad’ın devrilmesiyle birlikte devlet hapishanelerinden henüz serbest bırakılmamış siyasi mahkûmlar için de arayış başladı. Yönetmenin X platformunda yazdığı gibi, Beyaz Baretliler olarak da bilinen Suriye Sivil Savunma mensupları, Şam yakınlarındaki kötü şöhretli Saidnaya askeri hapishanesini köpekler ve ses sensörleri ile bodrum katındaki gizli hücreleri aradı. İnsan hakları örgütü Uluslararası Af Örgütü 2017 yılında, iç savaşın başlangıcından bu yana Saidnaya’da binlerce insanın toplu infazlarda öldürüldüğünü bildirmişti.

Aktivistlere göre, isyancıların neredeyse iki hafta önce başlattıkları büyük saldırıdan bu yana 910 kişi öldü. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin bildirdiğine göre bunların arasında aralarında çocukların da bulunduğu 138 sivil bulunuyor.

Suriye yıllar süren iç savaşın ardından parçalanmış durumda. HTŞ ve müttefiki isyancı grupların yanı sıra Kürt ve Türkiye bağlantılı milisler de ülkede aktif. Etnik ve dini olarak bölünmüş ülkede Kürtler, Aleviler, Dürziler ve Hıristiyanlar yaşamaktadır. Alevi azınlık, şimdi devrilmiş olan Esad hükümetinin en önemli destekçisiydi.

Esad hükümeti askeri açıdan her şeyden önce İran’a ve Suriye’nin Akdeniz kıyısında bir hava üssü ile bir deniz üssüne sahip olan Rusya’ya bağlıydı. Rus haber ajansı Interfax’a göre Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Moskova’nın bu üsleri şimdilik elinde tutmak ve nerede olduklarını gelecek yönetimle görüşmek istediğini söyledi. Şu anda bunları geri çekmek gibi bir plan yok.

Rusya Esad ve ailesine sığınma hakkı tanımıştı. Peskov, Esad ile defalarca görüşen Kremlin lideri Vladimir Putin’in aileyi kabul etmeye karar verdiğini söyledi. Devrik siyasetçi ile resmi bir görüşme henüz planlanmıyor. Peskov, Esad’ların tam olarak nerede kaldıkları konusunda da ayrıntı vermedi. Rusya’nın yanı sıra Türkiye’nin de Suriye’de büyük etkisi var; kuzeydeki bölgeleri işgal ediyor ve buradaki milisleri destekliyor.

Görevden ayrılan ABD Başkanı Joe Biden Amerikan askerlerinin de şimdilik Suriye’de kalacağını açıkladı. Ülkede yaklaşık 900 ABD askeri görev yapıyor. Bu arada İsrail, silahlı kuvvetlerini işgal altındaki Golan Tepeleri’ndeki tampon bölgeye ve Hermon Dağı’nın Suriye tarafı da dahil olmak üzere diğer yerlere taşıdı. Aktivistlere göre İsrail hava kuvvetleri Esad’ın devrilmesinden sonra da Suriye’nin başkenti Şam bölgesinde saldırılar düzenledi. (APA)

İspanyol haber kanalı tele ise haberi şöyle verdi

• Cihatçı grup Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) tarafından atanan Kurtuluş Hükümetine şimdiye kadar Muhammed el Beşir başkanlık ediyordu.
• Yeni Suriye hükümeti kadınların kıyafetlerine karışmayacağını ve azınlıklara saldıranları cezalandıracağını açıkladı.
• Suriye: Arap Baharı, Beşar Esad’ın sonunun başlangıcı ve bir ülkenin belirsizliği

Kutlamalar, her şeyden önce Esad rejimine duyulan nefretin birleştirdiği bu yeni Suriye’nin ikinci gününde de devam ediyor. Diktatörün çöp kutusundaki heykeli genel hissiyatı ve rejimin düşmesinin ardından yaşanan belirsizliği özetliyor .Şimdi merak edilen soru, geçici hükümeti kurmakla görevli Muhammed El Beşir‚in kim olduğu.

Ancak her şey bayram değil, kutlamalarda kaos ve bir o kadar da belirsizlik var çünkü bugün Suriye’de kimin yetkili olduğundan kimse tam olarak emin değil. Şimdilik güçlü adam, kellesi için 10 milyon dolar teklif eden ABD tarafından terörist grup olarak kabul edilen ana isyancı grup HTŞ’nin lideri Ebu Muhammed El Jolani.

şar Esad rejiminin devrilmesinden sorumlu cihatçı ve isyancı gruplardan oluşan koalisyon, şimdiye kadar Heyet Tahrir el Şam’ın (HTŞ) İdlib’de kontrolü altındaki bölgelerde atadığı Kurtuluş Hükümetine başkanlık eden Muhammed el Beşir başkanlığında bir geçiş otoritesi kurulduğunu duyurdu.

El Beşir, “Suriye’nin bir kaos ortamına girmesini önleyecek” bir “iktidar devrini” gerçekleştirmek amacıyla görevden ayrılan Başbakan Muhammed El Halali ile yaptığı görüşmelerin ardından “geçiş dönemini yönetecek” yeni bir hükümet kurmakla görevlendirildi.

 

“Güçlerimiz başkentin kontrolünü tamamlıyor ve kamu mallarını koruyor. Yeni hükümet kurulduktan hemen sonra çalışmalarına başlayacaktır.” El-Halali ve HTŞ lideri Ebu Muhammed El-Golani arasındaki görüşmenin ardından Telegram’da yayınlanan açıklamada El-Halali şunları söyledi

Yeni Suriye hükümeti kadınların giyim tarzına karışmayacak

Öncelikle, “ mezhepsel farklılıkların propagandasını yapanları” ve “azınlık mensuplarını tehdit edenleri” tutuklayacağını açıklarken, kadınlar için zorunlu kıyafet dayatmasını yasakladı ve tüm Suriye vatandaşları için “bireysel özgürlükleri” garanti altına aldı.

İsyancıların Genel Komutanlığı, “Kadınların kıyafetlerine müdahale etmek ya da tesettürle ilgili talepler de dahil olmak üzere kılık kıyafetleriyle ilgili herhangi bir talepte bulunmak tamamen yasaktır” dedi.

Kişisel özgürlüklerin herkes için garanti altına alınacağını ve bireysel haklara saygının medeni bir ulus inşa etmenin temeli olduğunu teyit ediyoruz,” dedi ve Esad’ın kaçışının ardından Şam ve diğer şehirlerde sokağa çıkma yasağı ilan etti.

Sokağa çıkma yasağının güvenlik güçleri mensuplarını ve sağlık personelini kapsamadığını açıklayan Esad, yasağı ihlal edenlerin bir ay hapis cezasına çarptırılacağını da sözlerine ekledi.

Genel Komutanlık ayrıca devlet medyası için çalışanlar da dahil olmak üzere medya profesyonellerine yönelik saldırıları yasaklayan bir emir yayınladı ve kuralı ihlal edenlerin bir yıla kadar hapis cezasına çarptırılabileceği uyarısında bulundu.

“İstisnasız herkesi barındıran yeni bir Suriye inşa etmek için buradayız,” diyerek petrol işçilerini işlerine dönmeye çağırdı ve Salı gününden itibaren başkentte ulaşımın normal seyrinde devam edeceğini sözlerine ekledi. Ayrıca Merkez Bankası’nın “çalışmalarına devam ettiğini” de belirtti.

ABD, Rusya, İsrail: tüm gözler Suriye’de

Joe Biden insan haklarını ihlal eden güçlerin varlığı konusunda uyarıda bulundu, ancak şu an için Suriye senaryosu, Silahlı Kuvvetlerden kitlesel asker firarları nedeniyle terk edilmiş üniformalar ve tanklar: ayrıca kimyasal silahlar da dahil olmak üzere gözetimsiz büyük bir cephanelik.

Bunların cihatçı grupların eline geçmesini önlemek için İsrail ’stratejik silah sistemlerine‘ hava saldırıları düzenledi ve ABD İslam Devleti mevzilerini bombaladı. Bölgede iki askeri üssü bulunan Kremlin bile kaostan korkuyor.

Kremlin sözcüsü durumu son derece istikrarsız olarak tanımladı ve askeri üslerinin geleceğini müzakere etmek için ne gerekiyorsa yapacaklarını söyledi.

Bu arada Sünni, Alevi ve Hıristiyan liderler Lazkiye’de bir araya gelerek 13 yıl süren iç savaşın ardından acı ve tarihi nefretin yükünü taşıyan, diğer pek az ülke kadar karmaşık bir ülkede bir arada yaşamayı teşvik ettiler.
https://www.telecinco.es/noticias/internacional/20241209/quien-manda-siria-mohammed-al-bashir-encargado-formar-gobierno_18_014233026.html