Yeni rekor: Viyana seçimlerinde oy kullanma hakkı olmayanların oranı yüzde 35
Viyana Belediye Meclisi 27 Nisan 'da yeniden seçildiğinde, başkent sakinlerinin üçte birinden fazlası seçime katılamayacak. Bu bir demokratik temsiliyet sorunu yaratıyor.
VİYANA. Viyana’da oy kullanma hakkı olmayanların oranı dengesiz bir dağılım göstermekte olup, en yüksek oran yüzde 45,9 ile 15. Viyana´da Rudolfsheim-Fünfhaus bölgesinde görülmektedir.
Seçmen yaşındaki Viyanalıların yüzde 35’inden fazlası Avusturya vatandaşı olmadığı için oy kullanma hakkına sahip değil. Yıllardır artmakta olan oy kullanma hakkına sahip olmayanların oranı böylece yeni bir rekor seviyeye ulaşmış oldu.
Kurier’den Dirk Hautkapp’ın bu konuda kaleme aldığı analizinde ,“son yıllarda, oy kullanma hakkına sahip yerleşik nüfusun oranı sürekli olarak düşmüştür. 1980’lerde Viyana’daki yetişkinlerin yüzde 90′ ından fazlası oy kullanma hakkına sahipken, seçilme yaşının 16’ya indirilmesine rağmen bu oran 2010 seçimlerinde ilk kez yüzde 80’in altına düşmüştür“ ifadeleri dikkat cekicidir.
2015 yerel seçimlerinde, oy verme yaşındaki Viyanalıların dörtte birinden fazlası oy verme hakkından mahrum bırakılmıştır. Bu sayı 2025 yılında üçte bire çıkmıştır. Dirk Hautkapp’ın analizin dikkat çeken kısımları şöyle.
Oy kullanma hakkına sahip bir milyondan fazla kişi
Beş yıl önceki Viyana belediye seçimlerinde Viyana’da yaşayanların sadece yaklaşık yüzde 70’ine oy kullanmaya çağrılmıştı. Geçtiğimiz sonbaharda yapılan Avusturya Parlamentosu Ulusal Konsey seçimlerinde Viyana’da oy kullanma hakkına sahip kişilerin oranı ilk kez üçte ikinin altına düştü ve o zamandan beri bu oran daha da düşerek yüzde 65’in altına indi.
Avusturya İstatistik Kurumu’nun verilerine göre Viyana’da yaklaşık 1,1 milyon seçmen ve 610.000 civarında oy verme yaşında olup ana ikametgahı başkentte olan Avusturyalı olmayan kişi bulunmaktadır. Bu da yüzde 35,4’lük bir orana tekabül etmektedir; Avusturya genelinde 16 yaş üstü nüfusun yüzde 19,7’si 1 Ocak itibariyle oy kullanma hakkına sahip değildir.
AB vatandaşları sadece bölge temsilcileri için oy kullanabilir ama katılım düşük
Oy kullanma hakkı olmayanların üçte birinden fazlası Avrupa Birliği’nden gelmektedir. Viyana’da yaşayan yaklaşık 260.000 AB vatandaşının ilçe temsilciliği seçimlerinde oy kullanmalarına izin verilmesine rağmen, diğer belediyelerin aksine belediye meclisi için oy kullanmalarına izin verilmemektedir çünkü Viyana’da bu meclis aynı zamanda eyalet parlamentosudur ve eyalet parlamentosu seçimlerine katılım anayasa uyarınca Avusturya vatandaşlarına ayrılmıştır.
İlçe düzeyinde oy kullanma hakkına sahip AB vatandaşı yabancıların sayısı yıllardır artıyor olsa da, seçmen katılımı geleneksel olarak düşüktür. 2020 yılında, diğer AB ülkelerinden oy kullanma hakkına sahip seçmenlerin sadece yüzde 20,4’ü oy kullanmıştır – genel katılım oranı ise yüzde 57,7’dir.
Demokrasi için bir tehdit mi?
Oy kullanmayanların oranının artmasının demokrasi için bir sorun teşkil ettiğine dair yıllardır uyarılar yapılıyor. SOS Mitmensch adlı kuruluş, Viyana’nın “yarı demokrasi” olma yolunda ilerlediğini, çünkü tahminlerine göre 2050 yılında sadece her iki kişiden birinin oy kullanma hakkına sahip olacağını söylüyor.
Viyana seçimleri öncesinde bir kez daha sembolik bir “Pass Egal Wahl” düzenleyecek olan STK, sorunu sadece göçte değil, aynı zamanda Avusturya vatandaşlığına erişimin kısıtlanmasında da görüyor.
Yeni üç partili koalisyonun da bunu değiştirmesi pek mümkün görünmüyor; hükümet programına göre Almanca bilme şartı daha da sıkılaştırılacak. Sadece acil ihtiyaç duyulan mesleklere sahip kişilerin mali yükümlülükleri hafifletilecek.
