Yolsuzluk sıralaması: Avusturya tüm zamanların en düşük seviyesinde
Avusturya, Uluslararası Şeffaflık Örgütü (TI) tarafından yeni yayınlanan Yolsuzluk Algısı Endeksi 2024'te her zamankinden daha kötü bir puan aldı.
VİYANA. Merkezi Almanya’nın başkenti Berlin’de olan Uluslararası Şeffaflık Sivil Toplum Örgütü TI’nin 180 ülke arasında yolsuzluk sıralamasında Türkiye 100 üzerinden 33 puan alarak 107 sıradan girdi. Peki Avusturya’nın yolsuzluk puanı ne kadar ? 100 üzerinden 67 puan alan Avusturya bu kez 25. sırada yer alarak aşağıya düştü. Geçen yıl 20. sırada yer alan Avusturya, beş yıl önce 15. sıradaydı. TI’a göre Avusturya şu anda diğer Avrupa ülkelerinin çok gerisinde. TI Avusturya CEO’su Bettina Knötzl’e göre bu olumsuz gidişat “utanç verici”.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü BaşkanıFrançois Valérian bu konuda şunları ifade etti: „Yolsuzluk, kalkınmayı baltalamaktan çok daha fazlasını yapan küresel bir tehdittir – demokrasinin gerilemesinin, istikrarsızlığın ve insan hakları ihlallerinin temel nedenidir. Uluslararası toplum ve her ülke yolsuzlukla mücadeleyi en üst düzeyde ve uzun vadeli bir öncelik haline getirmelidir. Bu, otoriterliğe karşı koymak ve barışçıl, özgür ve sürdürülebilir bir dünyayı güvence altına almak için hayati önem taşımaktadır. Bu yılki Yolsuzluk Algı Endeksi’nde ortaya çıkan tehlikeli eğilimler, küresel yolsuzlukla mücadele için somut adımlar atılması gerektiğinin altını çiziyor.“
Yolsuzluk sürdürülebilir bir dünyaya doğru ilerlemeyi engelliyor
2024 Yolsuzluk Algı Endeksi (CPI), yolsuzluğun dünyanın her yerinde tehlikeli bir sorun olduğunu, ancak birçok ülkede daha iyiye doğru bir değişim yaşandığını gösteriyor. Araştırma ayrıca yolsuzluğun iklim eylemi için büyük bir tehdit olduğunu ortaya koyuyor. Emisyonların azaltılması ve küresel ısınmanın kaçınılmaz etkilerine uyum sağlanması konusunda ilerleme kaydedilmesini engellemektedir.
CPI, dünya çapında 180 ülke ve bölgeyi, kamu sektöründeki yolsuzluğun algılanan seviyelerine göre sıralamaktadır. Sonuçlar 0 (çok yozlaşmış) ile 100 (çok temiz) arasında bir ölçekte verilmektedir.
APA’nın yaptığı bir araştırmaya göre, serbest piyasa ekonomisi ve kişisel zenginleşmeyle ilgili tekrar eden siyasi skandallar, bağımsız medya üzerinde siyasi etki yaratma girişimleri ve savcılıkların, özellikle de Ekonomi ve Yolsuzluk Savcılığı’nın (WKStA) bağımsız bir üst yönetiminin olmaması, Avusturya’nın sıralamadaki düşük derecenin ana nedenleriydi. Tüm bunlar yolsuzlukla mücadelede ve demokratik kontrolde eksikliklere işaret ediyor. Ayrıca Avusturya, Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası’nın uygulanmasında da geride kalmaktadır.
1990’ların ortalarından bu yana her yıl yapılan sıralamada, Dünya Ekonomik Forumu gibi on iki kuruluşun veri kaynakları kullanılarak, kamu sektöründeki yolsuzluk düzeyinin uzmanlar ve iş adamları tarafından nasıl algılandığı değerlendiriliyor. Son üç yılı kapsayan endeks, 180 ülke ve bölgede kamu sektöründe rüşvet, kamu fonlarının kötüye kullanılması veya adam kayırma gibi çeşitli yolsuzluk biçimlerini kaydetmektedir. Bazı kaynaklar ayrıca yolsuzluğu önleme mekanizmalarını, yargının bağımsızlığını, kamu görevlileri için şeffaflık gerekliliklerini ve hükümet bilgilerine erişimi de analiz etmektedir. 0 puan kapsamlı yolsuzluğa işaret ederken, 100 puan hiçbir yolsuzluk algılanmadığı anlamına gelmektedir.
Danimarka, Finlandiya ve Singapur zirvede
Danimarka 2024 yılında 90 puanla bir kez daha sıralamanın zirvesinde yer alırken, onu Finlandiya (88), Singapur (84), Yeni Zelanda (83), Lüksemburg, Norveç ve İsviçre (81’er puan) takip etti. Şeffaflık Örgütü’ne göre bu ülkelerin sıralamada sürekli olarak üst sıralarda yer almaları, sürdürülebilir stratejileri ve yolsuzlukla mücadeledeki tutarlı uygulamalarından kaynaklanmaktadır. Knötzl bir basın açıklamasında Avusturya’nın ise “Avrupa’nın en geride kalan ülkelerinden biri” olduğunu vurguladı.
Avusturya’nın itibarı yolsuzluk skandallarından büyük zarar gördüğü için yeniden düşünmenin tam zamanıdır. Şeffaflık, gücün kötüye kullanılmasını önlemenin ve karar vericilerin dürüstlüğüne olan güveni arttırmanın anahtarıdır. Knötzl’e göre 2024 yılının başında kabul edilen Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası, kamu dairelerinde şeffaflık ve güven yaratmak için gerçek bir fırsat. Ancak, sadece bu Eylül ayında yürürlüğe gireceği için henüz 2024 sıralamasına dahil edilmemiştir.
Gelecek hükümete çağrı
Özellikle siyasi belirsizlik dönemlerinde, kurumların istikrarı ve vatandaşların demokrasiye olan güveni korunmalıdır, zira bu yönetim şekli nihayetinde barış ve refahın en iyi garantörüdür. Avusturya Şeffaflık Örgütü bir kez daha yeni hükümete, ilk yılında savcılıklar için Adalet Bakanlığı’ndan bağımsız bir üst yönetim oluşturması çağrısında bulundu. Buna ek olarak, medya bağımsızlığı güçlendirilmeli ve ihbarcıların korunması iyileştirilmelidir.
Dünya genelinde neler oluyor?
İlham verici pek çok gelişme olsa da, her kıtada endişe duyulması için ciddi nedenler var. Bu yıl üç bölgenin genel yolsuzluk seviyesi düşerken sadece bir bölgede iyileşme kaydedildi.
Orta Doğu ve Kuzey Afrika’nın ortalama puanının yükselmesi iyimserlik için bir neden olsa da, bu on yıldan uzun bir süredir görülen ilk artış ve sadece bir puanlık bir artışla 100 üzerinden 39’a yükseldi. Önemli bir ilerleme kaydedebilmek için bu bölgenin çatışma ve otoriterlik gibi büyük sorunlarla mücadele etmesi gerekmektedir. Aynı faktörler, dünyanın en düşük ikinci ortalamasına sahip olan Doğu Avrupa ve Orta Asya’daki zayıf adalet sistemleriyle birleşmektedir.
Sahra Altı Afrika en düşük puana sahiptir. İklim değişikliğinden çatışmalara kadar uzanan ağır baskılar bu bölgede ilerlemeyi sık sık engellemektedir. Yine de umut var, zira bazı ülkeler kayda değer gelişmelerle ilerleme kaydediyor.
En yüksek puan Batı Avrupa ve Avrupa Birliği’ne ait olsa da, üst üste ikinci yıl genel olarak düşüş göstermiştir – birçok lider kamu yararı yerine ticari çıkarlara hizmet etmektedir ve yasalar genellikle yetersiz uygulanmaktadır. Atlantik ötesinde, Amerika kıtası acilen cezasızlıkla mücadele etmeli, sivil alanı korumalı ve organize suçlar ile elitlerin siyaset üzerindeki etkisini azaltacak tedbirler almalıdır. Asya Pasifik’te iyileşme gösteren ülkeler olsa da, yolsuzluk ve iklim değişikliğinin etkilerinden kaynaklanan kısır döngüler nedeniyle ortalama puan düşüyor. Her bölgedeki önemli yolsuzluk konularına, sıcak noktalara ve umut nedenlerine ilişkin genel değerlendirmelerimizi okuyun. (yenivatan.at)
